Scoliose bij jongeren 

(10-18 jaar)

Wat is scoliose?

Bij scoliose is de rug niet recht en staan de schouders en schouderbladen niet op dezelfde hoogte en is de taille links en rechts niet gelijk Scoliose is een zijwaartse verkromming van de wervelkolom (ruggengraat). Soms ontstaat er één bocht, vaak zijn er twee. De wervelkolom heeft dan de vorm van de letter S. Behalve verkrommen kan de wervelkolom bij scoliose ook om zijn as gaan draaien (denk aan een wenteltrap). Hierdoor kunnen wervels en ribben gaan vervormen. Bij vooroverbuigen (buktest) wordt hij duidelijker zichtbaar. Deze bolling wordt een gibbus genoemd.

Buktest: bij vooroverbuigen blijft de gezonde rug links en rechts gelijk (linker plaatje). Bij scoliose wordt een bolling (gibbus) zichtbaar (rechts). Er kan ook een scoliose aanwezig zijn zonder dat de gibbus goed te zien is.

• zet je voeten en knieën tegen elkaar en leg je handpalmen tegen elkaar (alsof je gaat duiken)
• buig voorover, je handen gaan richting de grond
• als er een bolling (gibbus) zichtbaar wordt ter hoogte van de ribben op de rug, is er een kans dat er een scoliose aanwezig is. Neem dan contact op voor nader onderzoek.

Wat zijn de gevolgen van scoliose?

• Een kleine bocht veroorzaakt meestal geen klachten.
• Als de bocht groter wordt, kan het gaan opvallen dat de rug niet symmetrisch is, of dat een bochel is ontstaan. Ook kan één schouder lager staan dan de andere.
• Een grotere bocht kan vermoeidheidsklachten of pijn veroorzaken, omdat de rompspieren harder dan normaal moeten werken om rechtop te kunnen blijven.
• Een grote scoliose verandert de vorm van de borstkas. De longen kunnen minder goed werken. 
• Op latere leeftijd kan bij grotere bochten vroegtijdige slijtage in de wervelkolom ontstaan. Dit kan pijn en stijfheid geven. Verder kunnen grote bochten op latere leeftijd weer gaan verergeren. 
• Het is dus belangrijk om scoliose tijdens de groeiperiode in de gaten te houden en tijdig te behandelen.

Wat gebeurt er als scoliose is vastgesteld?

De oefentherapeut kan door onderzoek vaststellen of er sprake is van scoliose. Als er sprake is van scoliose, stellen we een persoonlijk behandelplan op om te voorkomen dat de wervelkolom verder verkromt en verdraait. Is er een gibbus te zien, dan is het noodzakelijk dat er röntgenfoto's gemaakt worden om het aantal graden te meten.

• Bochten kleiner dan 10 graden worden meestal niet als scoliose beschouwd. Specialistische begeleiding op de scoliose-poli is niet nodig, behalve als er aanwijzingen zijn dat de bocht zou kunnen verergeren. Dit is bijvoorbeeld het geval als er scoliose in de familie voorkomt. Zo nodig wordt oefentherapie voorgeschreven en worden controles afgesproken.
• Bij bochten tussen 10 en 20 graden is meestal oefentherapie nodig en zal regelmatig moeten worden gecontroleerd of de bocht daar goed op reageert (ongeveer elke vier maanden). Mocht de bocht in korte tijd verergeren, dan kan het zijn dat je een brace (= korset van kunststof) moet gaan dragen.
• Bij bochten tussen 20 en 45 graden wordt meestal een brace-behandeling in combinatie met oefentherapie voorgeschreven om verdere verergering van de bocht te voorkomen. De meeste bochten reageren goed op brace-behandeling en worden stabiel. De kans dat je geopereerd moet worden, neemt door brace-behandeling met 50 procent af.
• Bij bochten die groter zijn dan 45 graden wordt een operatie overwogen omdat de kans bestaat dat ze verder zullen verergeren ondanks oefeningen en brace. Bij verergering neemt je longfunctie af en heb je steeds meer kans op rugpijn en vermoeidheid. Bovendien kunnen onbehandelde grote bochten later opnieuw gaan verslechteren en gezondheidsproblemen geven voor rug en longen.

Behandeling

Behandeling van scoliose heeft de meeste zin gedurende de groei. Dit betekent dat controle van de scoliose noodzakelijk zal zijn zolang je groeit. Daarna is behandeling meestal niet (meer) nodig. Er wordt een persoonlijk behandelplan opgesteld. 

Oefentherapie Mensendieck 

Als de bocht in de wervelkolom groter is dan 10 graden, is oefentherapie belangrijk. Het doel van de oefentherapie is voorkomen dat de bocht verergert. Meestal wordt begonnen met één keer per week een sessie. Daarna wordt geleidelijk afgebouwd naar één keer per twee à drie weken. De oefeningen moeten enkele malen per week thuis gedaan worden. 

Gerichte scoliose oefeningen en het aanleren van een andere houding hebben het meeste effect als het vaak gedaan wordt. Dan wordt het aannemen van de nieuwe houding vanzelf een goede gewoonte. 

Voor vragen over scoliose behandeling kunt u mailen of telefonisch contact opnemen.